24 lutego 2020
W dniu 13.2.2020 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie niektórych ustaw w związku z przeniesieniem środków z otwartych funduszy emerytalnych na indywidualne konta emerytalne – w tym ustawy z dnia 28.8.1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych [1] (dalej: „Ustawa”).
Ustawa w przyjętym brzmieniu zakłada definitywny koniec Otwartych Funduszy Emerytalnych (dalej: „OFE”) prowadzonych przez Powszechne Towarzystwo Emerytalne (dalej: „PTE”), na których dotychczas ubezpieczeni mogli gromadzić środki na emerytury. OFE zostaną przekształcone w Specjalistyczne Fundusze Inwestycyjne Otwarte w skrócie („SFIO”), których zadaniem będzie zarządzanie IKE. SFIO będą natomiast zarządzane przez Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych (powstałe po przekształceniu z PTE).
Z uwagi na powyższe warto zastanowić się, co stanie się ze środkami zgromadzonymi na indywidualnych rachunkach członków OFE.
Likwidacja OFE w praktyce
Członkowie funduszu emerytalnego mogą wybrać jedną z dwóch dostępnych opcji. Pierwsza z nich polega na przeniesieniu oszczędności na Indywidualne Konto Emerytalne (dalej: „IKE”). Druga natomiast wiąże się z przelewem środków do ZUS. Warto rozważyć, jakie konsekwencje niesie za sobą wybór którejkolwiek ze wskazanych możliwości.
W przypadku zdecydowania się przez płatnika składek na przeniesienie środków do IKE ubezpieczony musi liczyć się z poniesieniem opłaty przekształceniowej w wysokości 15% zgromadzonych środków – co wynika z art. 59 Ustawy. W uzasadnieniu Ustawy wskazano, że skoro emerytury z ZUS są opodatkowane podatkiem dochodowym PIT, to dla zachowania równowagi celowe jest objęcie środków przenoszonych z OFE na IKE jednorazową ww. zryczałtowaną opłatą.
Zaznaczenia wymaga również fakt, iż przeniesienie środków do IKE powoduje utratę przez nich charakteru środków publicznych, w związku z czym 85% dotychczas zgromadzonych przez płatnika środków stanie się jego własnością prywatną.
Warto również podkreślić, że wcześniejsza wypłata środków zgromadzonych na IKE tj. przed osiągnięciem wieku emerytalnego – 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn – nie będzie możliwa. Po uzyskaniu prawa do emerytury w wieku powszechnym kwota zostanie wypłacona jednorazowo lub w ratach. Co więcej, środki zgromadzone na IKE będą podlegały dziedziczeniu.
W sytuacji, gdy ubezpieczony zdecyduje się wybrać drugą opcję, tj. przelewu środków do ZUS, to wówczas środki pieniężne zostaną przekazane na indywidualne konto emerytalne prowadzone przez ZUS, zaś odpowiadające im aktywa wpłyną do Funduszu Rezerwy Demograficznej. W odniesieniu do wskazanej opcji nie przewidziano konieczności uiszczenia opłaty przekształceniowej, jednak po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego ubezpieczeni będą obowiązani do odprowadzania podatku dochodowego od emerytur wypłacanych ze środków zgromadzonych na koncie emerytalnym. Środki zgromadzone w ZUS, w przeciwieństwie do IKE, nie podlegają dziedziczeniu oraz nie tracą charakteru środków publicznych.
Co istotne, aby skorzystać z drugiej opcji, tj. aby przelać środki zgromadzone na OFE do ZUS koniecznym będzie złożenie w tej sprawie stosownej deklaracji – w terminie od 1.6.2020 r. do 1.8.2020 r (art. 39 Ustawy). Niezłożenie takiego oświadczenia będzie równoznaczne z przelewem środków do IKE. Z wzorem ww. deklaracji stanowiącej załącznik do projektu rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie określenia wzoru deklaracji członka otwartego funduszu emerytalnego o przeniesieniu środków zgromadzonych na jego rachunku w otwartym funduszu emerytalnym do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, działającego w imieniu i na rzecz Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, oraz szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracji mogą Państwo zapoznać się tutaj.
Z ustawą w brzmieniu uchwalonym przez Sejm mogą Państwo zapoznać się pod tym linkiem.
Ustawa w przeważającym zakresie wchodzi w życie 1.6.2020 r.
[1] Dz. U. 2020, poz. 105.