Po niemal dwóch latach prac nad systemem ochrony sygnalistów poznaliśmy ostateczny kształt projektu ustawy. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zakończyło prace merytoryczne nad przepisami i uzyskało aprobatę rządu. Projekt trafi teraz do Parlamentu.
Poniżej prezentujemy najważniejsze rozwiązania, które mają zostać wdrożone w ramach systemu ochrony sygnalistów:
- Ochrona sygnalistów w sektorze prywatnym i publicznym: projekt ustawy obejmuje osoby pracujące zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym, które zgłaszają lub ujawniają naruszenia prawa, dając im pewność, że ich działania są chronione.
- Różnorodność form zatrudnienia: niezależnie od formy zatrudnienia czy świadczenia pracy, czy to na podstawie umowy o pracę, kontraktu menedżerskiego czy nawet w ramach wolontariatu, sygnaliści będą objęci ochroną. Co ważne, ochrona dotyczyć będzie także wykonawców, podwykonawców lub dostawców oraz innych osób, które zgłaszają informacje o naruszeniach w kontekście związanym z pracą.
- Ochrona przed odwetem pracodawcy: pracodawcy nie będą mogli stosować działań odwetowych wobec sygnalistów, a ci będą mieli prawo do dochodzenia odszkodowania w przypadku takich działań. W związku z dokonaniem zgłoszenia przez sygnalistę, nie będzie go można pociągnąć do odpowiedzialności, w tym odpowiedzialności dyscyplinarnej lub np. odpowiedzialności za szkodę dotyczącą naruszenia praw innych osób. Chodzi w szczególności o prawa autorskie, przepisy o ochronie danych osobowych oraz obowiązek zachowania tajemnicy, w tym tajemnicy przedsiębiorstwa.
- Minimalna wysokość odszkodowania: wyniesie ono nie mniej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim roku, czyli obecnie 7155,48 zł.
- Warunki zgłaszania naruszeń: Aby uzyskać status sygnalisty, konieczne będzie dokonanie zgłoszenia przez odpowiedni kanał lub zachowanie zasad ujawnienia publicznego, przy zachowaniu rzetelności i wiarygodności informacji.
- Wsparcie ze strony instytucji państwowych: Rzecznik Praw Obywatelskich będzie instytucją odpowiedzialną za udzielanie wsparcia sygnalistom, co zwiększy poczucie bezpieczeństwa osób zgłaszających naruszenia prawa.
W świecie, w którym jawność i odpowiedzialność stają się coraz ważniejsze, ochrona osób, które odważnie zgłaszają naruszenia prawa, staje się priorytetem. Warto zatem uważnie obserwować proces legislacyjny, aby jak najlepiej przygotować się do wdrożenia przepisów. Warto bowiem pamiętać, że w ramach projektowanych przepisów przewidziano także sankcje za nieustanowienie lub błędne ustanowienie (z naruszeniem wymogów ustawy) procedury zgłoszeń wewnętrznych. Sprawca podlegać będzie karze grzywny.
