Greenwashing

Przedsiębiorcy zyskają oręż do walki z nieuczciwymi konkurentami

Wchodzi w życie nowa unijna dyrektywa – Dyrektywa 2024/825 z dnia 28.02.2024 r. zwana także dyrektywą greenwashingową, która wprowadza zakaz ogólnych i niekonkretnych oświadczeń dotyczących ekologiczności.

Greenwashing to coraz powszechniejsze zjawisko polegające na wywoływaniu u klientów poszukujących towarów wytworzonych zgodnie z zasadami ekologii i ochrony środowiska wrażenia, że produkt lub przedsiębiorstwo go wytwarzające są w zgodzie z naturą i ekologią.

Jest to także forma nieuczciwej konkurencji, przez którą działający bezprawnie konkurent może ocieplać swój wizerunek, powiększać grono klientów i sprawnie obniżać swoje koszty funkcjonowania. Taki proceder można zaobserwować u firm różnej wielkości z wielu branż. Przykłady?

• Holenderskie linie lotnicze znacznie wyolbrzymiały pozytywny wpływ na środowisko rzekomo ekologicznych działań podejmowanych przez firmę.
• Paliwowy gigant został oskarżony o zaniżanie danych dotyczących śladu węglowego.
• Amerykański producent kapsułek do kawy umieścił fałszywą informację, że nadają się one do recykling

Dotychczas trudno było walczyć z greenwashingiem. Oczywiście można było podnosić roszczenia na podstawie zakazu nieuczciwej konkurencji czy nieuczciwych praktyk, jednak brakowało do tego szczegółowych i przemyślanych norm. Dyrektywa greenwashingowa ma to zmienić wprowadzając przede wszystkim:

• zakaz używania twierdzeń dotyczących ekologiczności bez poparcia ich obiektywnymi oraz dostępnymi publicznie danymi czy wynikami badań;
• zakaz marketingowego wykorzystywania praktyk środowiskowych, które co prawda mają pozytywne konsekwencje, jednak są nieistotne lub niezwiązane bezpośrednio z działalnością lub produktem przedsiębiorcy;
• zakaz chwalenia się, że produkt nie zawiera substancji chemicznej, która i tak jest zakazana przez prawo unijne;
• regulację mówiącą, że pozytywny wpływ środowiskowy jednej lub części elementów składowych produktu albo działalności nie przekłada się automatycznie na cechę całości;
• zakaz porównywania cech środowiskowych różnych produktów bez wskazania metody porównawczej oraz podjętych działań potrzebnych do przeprowadzenia porównania;
• jasno określone wymogi (przejrzystość, sprawiedliwość, niedyskryminacyjność), które muszą spełniać systemy certyfikacji ekologicznej.

Dyrektywa greenwashingowa ma zostać transponowana do systemów prawnych państw członkowskich do 27 marca 2026 r. W Polsce jej regulacje znajdą się w ramach ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym z dnia 23.08.2007 r.  Miejmy nadzieję, że położy to kres kłamliwym pseudoekologicznym praktykom marketingowym.

Współautorem artykułu jest Jan Podraza – Legal Assistant